Współcześnie jednym z głównych zagrożeń międzynarodowych jest rozprzestrzenianie się organizacji terrorystycznych, które opierają się na założeniach islamu w wersji skrajnie zradykalizowanej. Jest to powód dlaczego w wielu społecznościach europejskich islam budzi strach, a słowo “dżihad” utożsamiany jest z samobójczymi zamachami. Jednak, po zagłębieniu się w historię i rozumienie pojęcia, należy wynieść odmienne wnioski. W niniejszym artykule zostanie przedstawiona nie nacechowana negatywnie strona dżihadu, a także niezwykle istotne pojęcie, którym jest Tawhid.
Dżihad
Dżihad z języka arabskiego oznacza zmaganie, bądź walkę. W kulturze pierwotnie oznacza “dokładanie starań” i “podejmowanie trudów” w celu wzmocnienia wiary i islamu. W tradycji europejskiej termin często, choć nie do końca precyzyjnie, tłumaczy się jako „święta wojna”.
Dżihad ze względu na znaczenie można podzielić na dwa rodzaje: mniejszy i większy.
- Większy, w odniesieniu do serca, polega na nieustannych wysiłkach podejmowanych przez każdego muzułmanina w celu przeciwstawieniu się grzechu i pokusie. Jest walką z Szatanem.
- Mniejszy, w odniesieniu do rąk i nóg, polega na obowiązku zbrojnej obrony siebie, uciskanych ludzi lub muzułmańskiego sposobu życia, jeśli jest on atakowany.
Ów podział został już wymieniony w Koranie, za sprawą wypowiedzi Mahometa wracającego z wojny „Wróciliśmy z mniejszego dżihadu do większego dżihadu”. Kiedy zapytano go jest większy dżihad, Mahomet odparł: „Jest to dżihad przeciwko waszej duszy”.
Islam dopuszcza akcję zbrojną, zawsze jednak musi być ona walką w samoobronie. Już we wczesnej epoce zostały opracowane ścisłe reguły dotyczące tej walki m.in. nie powinna być ona prowadzona bez zastanowienia; nie należy zatruwać wody i niszczyć zapasów żywności; nie wolno atakować ani grozić kobietom, dzieciom, ludziom starszym i chorym.
Kital
Jest pojęciem związanym z dżihadem, a właściwie bardzo często z nim mylony. Oznacza walkę zbrojną. Czasem porównywany jest do rodzaju dżihadu. Utożsamienie dżihadu z kitalem wynika z późniejszego rozpowszechniania się interpretacji słów proroka. Odłam islamu, charydżyzm, wysuwał koncepcję dżihadu jako bezwzględnej walki zbrojnej przeciwko innowiercom, obowiązującej każdego muzułmanina, traktowanej nawet jako szósty filar wiary – co przyczynia się do rozpowszechnienia mylnego przekonania, o dżihadzie, jako formy walki muzułmanów z wszystkim, co grzeszne.
Tawhid
Można uznać, że jest to przykazanie lub obowiązek wiary monoteistycznej, który poniekąd wynika z dogmatów religijnych. Klasyczna definicja pojęcia ogranicza się do deklarowania wiary w jednego Boga i w jego jedność. Jednak społeczność muzułmańska rozumie to, jako prawdę niepodważalną, która wykracza poza świat realny oraz twierdzi, iż Allah jest jedynym, niezależnym i niepodzielnym bytem. Wraz z tym Bóg jest absolutny oraz integruje we wszystkie pozytywne wartości i nie toleruje zła. Pierwsza część szahady to deklaracja wiary w jedność Boga. Przypisywanie boskości czemukolwiek lub komukolwiek jest niewybaczalnym grzechem według Koranu. Ów grzech można rozróżnić na dwa rodzaje: mniejszy (w sytuacji, gdy osoba twierdzi, iż wierzy w Boga, jednak jego czyny nie odzwierciedlają jego wiary) i większy (bałwochwalstwo oraz przekonanie, iż istnieją inne bóstwa prócz Allaha, które posiadają jego cechy).
Tawhid często przedstawiany jest za pomocą symbolu – wysuniętego wskazującego palca, ponieważ muzułmanie sunniccy postrzegają ten gest jako symbol tawhid.
Warto wiedzieć, że kolejnymi terminami, które tworzą fundament wiary muzułmańskiej są: risala [rozumiany jako komunikowanie się Allaha z człowiekiem poprzez boskiego wysłannika] i achira [oznaczający życie wieczne po śmierci].
Radykalizacja dżihadu
Współcześnie, po zradykalizowaniu dzihadu uznajemy “dodatkowy” podział zbrojnego dżihadu na charakter obronny i ofensywny, kiedy muzułmanie są stroną atakującą. Szczególnie w kontekście wyzwań bojówek do samobójczych zamachów bombowych i innych ataków terrorystycznych.
Niestety, muzułmańscy fundamentaliści próbują siłą narzucić szariat innym, co prowadzi do zafałszowania pierwotnego znaczenia dżihadu. Ich metoda polega na posługiwaniu się poszczególnymi wersetami Koranu, w całkowitym oderwaniu od kontekstu i sytuacji, w jakich powstały. Tym sposobem nadają fałszywy powód prowadzenia świętej wojny dla celów własnych.
Bibliografia:
Mirosław Sadowski: “Dżihad – „święta wojna w islamie””
Bartłomiej Sepko: “UJĘCIE ŚWIĘTEJ WOJNY W RADYKALNYM ISLAMIE ”