Jak sytuacja wygląda w statystykach?
Z raportu na temat “przemocy intymnej wobec kobiet na świecie” (uznanego przez Światową Organizację Zdrowia za największe w historii badanie przemocy wobec kobiet) wynika, że co czwarta kobieta w wieku od 15 do 24 lat doświadczyła przemocy ze strony partnera. WHO zauważa, że statystyki te są szczególnie niepokojące, ponieważ wspomniany wiek jest momentem w życiu człowieka, w którym kształtuje się osobowość i wzorce relacji. Raport ten opiera się na badaniach przeprowadzonych w latach 2010–2018 w 158 krajach.
Według Eurostatu liczba przestępstw na tle seksualnym rośnie od 2009 roku. Największy wzrost nastąpił w 2013 roku, kiedy najczęstszym przestępstwem był gwałt. Policja prowadziła rejestry na podstawie kwalifikacji prawnych płci. Ustaliła w ten sposób, że ponad 90 procent takich przestępstw popełnili mężczyźni. Ofiarami przemocy na tle seksualnym są głównie kobiety, natomiast podejrzanymi i sprawcami są głównie mężczyźni.
Co zaliczamy do przestępstw o charakterze seksualnym?
Gwałt definiuje się, jako obcowanie płciowe z inną osobą bez jej wyraźnej zgody. Napaść na tle seksualnym odnosi się do przemocy seksualnej, która nie jest równoznaczna z gwałtem. Obejmuje ona: niechciane obcowanie płciowe, próbę odbycia obcowania płciowego lub kontaktowanie się i komunikowanie obejmujące wyrażanie (niechcianych przez drugą stronę) zainteresowań seksualnych, które nie jest równoznaczne z gwałtem. Kategoria ta obejmuje także napaść na tle seksualnym z kontaktem fizycznym lub bez niego, w tym napaść na tle seksualnym pod wpływem narkotyków, napaść na tle seksualnym na współmałżonka bez jego wcześniejszej zgody, napaść na tle seksualnym na osobę bezbronną, niechciane pieszczoty lub dotykanie, molestowanie seksualne i groźbę o charakterze seksualnym.
Przykład przemocy seksualnej w Warszawie
Do zdarzenia doszło wczesnym rankiem 25 lutego 2024 roku. 25-letnia Liza została zaatakowana przez zamaskowanego mężczyznę, gdy wracała do domu. Sprawca zaatakował ją nożem i wciągnął do jednej z bram. Brutalnie zgwałcił, następnie dusił i zostawił nagą, umierającą. Ofiara została znaleziona na miejscu przestępstwa. Od tego czasu przebywała nieprzytomna w szpitalu. Cierpiała na niedotlenienie mózgu w wyniku duszenia. Podejrzany 23-letni Dorian S. został oskarżony o dokonanie rozboju, przestępstwa na tle seksualnym oraz usiłowanie zabójstwa z użyciem niebezpiecznego narzędzia. Sąd zadecydował o jego aresztowaniu na trzy miesiące. Po śmierci kobiety prokurator zmienił zarzut przeciwko Dorianowi S. Mężczyzna usłyszał zarzut zabójstwa na tle seksualnym i rabunkowym.
Dlaczego gwałcone kobiety w wielu przypadkach nie krzyczą, nie bronią się?
Jest to całkowicie naturalny efekt „zamrożenia”. Ciało napina się i zamiera, by powiedzieć: „nie ma mnie tutaj”. Ofiary często zeznawają, że chciały krzyczeć, ale nie mogły wydać z siebie żadnego dźwięku. Ich gardła były suche i zaciśnięte. Co więcej, w wielu przypadkach zaatakowani nie mają pojęcia, co napastnik chce osiągnąć i nie reagują w obawie przed utratą życia. Zgwałcona w Warszawie Liza mogła wierzyć , że jeśli sprawca dostanie to, czego chce, nie zabije jej.
Nowa definicja gwałtu
„Gdyby zgwałcona Liza przeżyła to sprawca prawdopodobnie uniknąłby kary za gwałt, ponieważ ona nie krzyczała. Dlatego chcemy zmienić definicję zgwałcenia” – mówi adwokat Danuta Wawrowska1.
Według nowelizacji z 28 czerwca 2024 roku za zgwałcenie uznawane będzie doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub w inny sposób mimo braku zgody.
Obowiązującą dotąd w Polsce definicja gwałtu, to zapis z 1932 roku. Zgodnie z nią: „kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat dwóch do 15„2.
Podsumowanie
Mimo tego, że kobiety dostosowują się do słyszalnych rad o byciu uważnym, nie chodzeniu po ciemnych zakątkach miast, ubieraniu się “skromniej” i tak zdarzają się mężczyźni, którzy są gotowi do popełnienia przestępstwa na tle seksualnym. Zwraca się uwagę, że przestępstwa te obejmują nie tylko gwałt, ale także napaść seksualną, molestowanie i groźby na tle seksualnym. Statystyki Eurostatu wskazują, że liczba przestępstw seksualnych wzrasta, a najczęstszym z nich jest gwałt. Jest to niezwykle niepokojące. Przemoc seksualna wobec kobiet stanowi poważny problem na całym świecie, z którym mierzymy się nie od dziś. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że jedna na cztery kobiety w wieku 15-24 lat doświadczyła przemocy ze strony partnera.
- Adwokat: Zgwałcona Liza nie krzyczała. Oprawca mógłby uniknąć kary ↩︎
- Przestępstwo zgwałcenia – nowa definicja w 2025 r. ↩︎
Bibliografia:
Archive:Dane statystyczne dotyczące przestępczości – Statistics Explained
Adwokat: Zgwałcona Białorusinka nie krzyczała. Oprawca mógłby uniknąć kary – rp.pl
Nie żyje 25-letnia kobieta zgwałcona w Warszawie
Nowa definicja gwałtu w Kodeksie karnym z dłuższym vacatio legis
Bezpiecznik.org 