Przemyt stanowi poważne przestępstwo według polskiego prawa. Nie jest tajemnicą, że od lat najczęściej przemycanym towarem jest tytoń. Wszelki nielegalny transport cygar, papierosów, cygaretek bądź tytoniu – zgodnie z przepisami prawa karnego skarbowego – można kwalifikować zarówno jako wykroczenie, jak i przestępstwo. W momencie, gdy przemyt zostanie zakwalifikowany jako przestępstwo, sprawca musi się liczyć z tym, że może być ukarany grzywną aż do 720 stawek dziennych. Co ciekawe, przemyt papierosów bez akcyzy grozi, oprócz kary finansowej, pozbawieniem wolności do lat dwóch. Inaczej wyglądają konsekwencje, kiedy czyn zakwalifikowany zostanie jako wykroczenie. Wówczas przemytnik zostanie obciążony karą grzywny wynoszącą od 210 do 42 tys. złotych.
Towary przemycane i sposoby ich ukrywania
Jak zostało wyżej wspomniane, tytoń należy do grupy najczęściej szmuglowanych towarów, jednak oprócz niego w skład towarów przemycanych wchodzą:
- alkohol,
- sprzęt do gier towarzyskich,
- części samochodowe,
- sztuczna biżuteria,
- zegarki,
- oleje ropy naftowej,
- części i akcesoria do maszyn,
- przyczepy,
- naczepy.
Po zapoznaniu się z listą przykładowych towarów, które często są przemycane na terytorium Polski, warto odpowiedzieć na pytanie: jakie sposoby stosują przestępcy, aby zamaskować przedmioty w trakcie dokonywania procederu?
Przemytnicy stają się z roku na rok coraz bardziej pomysłowi we wspomnianej kwestii. Jednym z popularniejszych sposobów jest ukrywanie towarów w produktach sypkich, takich jak: mąka, piasek, a także w niepozornym zbożu. Często służby dowiadują się o przewozie alkoholu podczas sprawdzania dodatkowych baków.
Wysoki profesjonalizm Służby Celno-Skarbowej, a także skuteczność działań, które podejmowane są przez tą formację w zakresie przeciwdziałania przestępczości zorganizowanej, nieustannie przyczynia się do tego, że służby działające w pobliżu granic znajdują się w centrum zainteresowań grup przestępczych, których polem działania jest obszar pograniczny. Analizując informację, które zdobywają służby, możemy wywnioskować, że świat przestępczy próbuje przenikać do szeregów polskich służb granicznych. Główną motywacją tego działania jest chęć pozyskania jak największej ilości informacji dotyczących rozległych obszarów funkcjonowania wspomnianych formacji. Rozwijając, owe dziedziny dotyczą przede wszystkim:
- poznania systemu, z pomocą którego organizowana jest ochrona granic,
- rozpoznania w środowisku funkcjonariuszy służb granicznych pod kątem współpracy z przestępcami.
Metody zwalczania przemytu
Przechodząc do metod, jakie polskie służby stosują do walki z obrotem nielegalnymi towarami, początkowo warto skupić się na tych najprostszych i najczęściej wykorzystywanych. Do tych najbardziej znanych należy w pierwszej kolejności: skanowanie na urządzeniu RTG. Obraz skanowania potrafi wskazać, że w legalnym towarze ukrywany jest inny – przemycany. W takiej sytuacji pojazd zostaje skierowany do szczegółowej rewizji, wiąże się to z rozładunkiem, a następnie skrupulatnym sprawdzeniem towaru.
Niejednokrotnie sytuacje z życia funkcjonariuszy wskazywały na fakt, iż nawet te uważane za najbardziej prymitywne metody kontroli, potrafią być niezwykle skuteczne. Obecnie funkcjonariusze służb potrafią znajdować w samochodach nawet te tzw. “skrytki”, które przemytnicy uznają za “pewne” i “niemożliwe do odnalezienia”. Jest to możliwe dzięki szkoleniom, a także praktycznym kursom, na podstawie których działają członkowie służb.
Służba Celno-Skarbowa korzysta z pomocy czworonogów, wyszkolonych do wykrywania poszczególnych towarów, aby zwiększyć skuteczność rewizji. Gdy niedozwolone towary zostają znalezione, przemytnicy są pozbawiani pojazdów, które zostały przystosowane do przewożenia kontrabandy. Warto dodać, że samochodu często wyposażone są w dodatkowe, a jednocześnie trudne do odnalezienia, skrytki znajdujące się np. w pozornie nietkniętej podłodze samochodu.
Niejednokrotnie służby, opierając się na doświadczeniu, nie bagatelizują żadnej kontroli i nawet w trakcie przejazdu przez granicę specjalistycznych urządzeń decydują się na to, ażeby poddać je dokładnej rewizji. Dzięki czujności służb nielegalny transport blisko 125 tys. paczek papierosów, których wartość przekraczała milion złotych, został odkryty nieopodal polsko-litewskiej granicy przez funkcjonariuszy z Budziska. Co ciekawe, kontrabanda była we wnętrzu czterech urządzeń, a dokładniej w ciśnieniowych separatorach cieczy. To sztandarowy przykład tego, że czujność służb nie może zostać uśpiona, nawet w trakcie przejazdu specjalistycznych urządzeń.
Zakończenie
Metody przemytników nieustannie się rozwijają, a co z tym związane, przybierają różne formy. W momencie, gdy coś przynoszącego zysk dla członków grup przestępczych zostaje wykryte, a następnie zlikwidowane przez polskie służby, przestaje być dochodowe i właśnie to sprawia, że organizatorzy przemytu przymuszeni są do poszukiwania kolejnych form działalności przestępczej. W celu zwiększenia skuteczności walki z przestępczością transgraniczną funkcjonariusze muszą nieustannie się szkolić i dzielić wiedzą z służbami działającymi na terenie innych państw.
Bibliografia:
T. Węgiel, 90 lat Polskiej Administracji Celnej, „Wiadomości Celne” 2009, Numer specjalny – Historia celnictwa polskiego, nr 1–2, s. 8-10.
Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 615, z późń. zm.)
Oficjalna strona Ministerstwa Finansów, Służba Celno-Skarbowa, https://www.gov.pl/web/kas/sluzba-celno-skarbowa, dostęp 04.07.2024
Bezpiecznik.org 