Służby mundurowe na niemalże całym świecie wykorzystują psy do pomocy w swojej pracy. Pomagają one w zapobieganiu oraz wykrywaniu czynów bezprawnych, jak i niosą pomoc poszkodowanym. Również polskie służby chętnie wykorzystują psy w służbie, w tym Straż Graniczna.
Zadania psów służbowych w Straży Granicznej
Między poszczególnymi oddziałami Straży Granicznej, jak również pomiędzy różnymi placówkami, występują różnice w specyfice pracy. Zapotrzebowanie na zwierzęta może więc różnić się od danego terenu. Psy służbowe są w stanie realizować zadania, które wykraczają poza możliwości człowieka, nawet korzystającego z nowych technologii. Psy służbowe pełnią służbę zarówno na granicach zewnętrznych i wewnętrznych państwa.
Sposób wykorzystywania psów w Straży Granicznej zależy od ich wyszkolenia, gdyż psy są szkolone w konkretnym kierunku, np. w tropieniu narkotyków czy też materiałów wybuchowych, papierosów itp. Do głównych zadań psów służbowych w Straży Granicznej należy: patrolowanie wraz z przewodnikiem w celu poszukiwania potencjalnych zagrożeń (psy patrolowo-obronne oraz patrolowo-tropiące) bądź też branie udziału w zadaniach zapewniających ochronę granicy państwa oraz tropienie. Psy tropiące wykorzystuje się m.in. do:
- tropienia przestępców nielegalnie przekraczających granicę państwa,
- nadzorowania osób w czasie rewizji osobistej,
- eskortowania osób,
- pilnowania zatrzymanych osób oraz podejrzanych przedmiotów,
- przeszukiwania pomieszczeń,
- udzielania pomocy innym organom państwa w nagłych przypadkach.
Na wyróżnienie zasługuje fakt, iż Straż Graniczna jako jedyna wykorzystuje psy wyszukujące broń.
Droga psów do pracy w Straży Granicznej
Straż Graniczna kupuje psy z prywatnych hodowli. Zajmuje się tym Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu. Psi kandydat musi przejść kontrolę weterynaryjną, pozytywnie przejść testy wykazujące jego przydatność do służby oraz ocenę eksterieru – czym zajmuje się powołana komisja. Ocena eksterieru to ocena wyglądu zewnętrznego, charakterystycznego dla konkretnej rasy i płci oraz cech morfologicznych. Dodatkowo pies musi być wieku od 12 do 24 miesięcy. Najchętniej wykorzystywanymi rasami w Straży Granicznej są: owczarki niemieckie oraz owczarki belgijskie. Jednakże jest wiele przedstawicieli innych, przeróżnych ras, którzy spełnili odpowiednie kryteria doboru np. cocker-spaniel, jagdterrier, owczarek holenderski, golden retriever czy labrador.
Zanim pies i jego przewodnik, funkcjonariusz Straży Graniczną, rozpoczną wspólnie służbę, przechodzą wspólnie szkolenie trwające pół roku. Funkcjonariusze szkolą się w tresurze oraz zasadach wykorzystania psa w służbie. Ponadto ćwiczą w terenie, uczą się jak udzielić psu pierwszej pomocy oraz zdobywają podstawową wiedzę z zakresu weterynarii. Szkolenie ma na celu nie tylko zdobycie wiedzy i umiejętności w aspektach wymienionych powyżej, dla psa i jego przewodnika jest to czas budowania więzi, zaufania i poznawania siebie nawzajem. Po tym szkoleniu pies i przewodnik udają się do właściwej jednostki, gdzie wspólnie będą pełnić służbę.
Bibliografia:
K. Szwed: Psy służbowe w Straży Granicznej, 1.07.2022, (21.09.2024).
K. M. Kavetska, J. Kimel, K. Królczyk, D. Zaborski: Przydatność owczarków niemieckich i ich mieszańców do szkolenia w Straży Granicznej [w:] Czwarte Warsztaty Kynologiczne Pies w służbie, 2018.
M. D. Jędrzejczak, K. Pęzińska-Kijak: Rekrutacja psów w służbie mundurowej [w:] Czwarte Warsztaty Kynologiczne Pies w służbie, 2018.
H. Błaszczyk: Wykorzystywanie psów służbowych w formacjach mundurowych, „Security Economy & Law” 2019, nr4.
A. Szen: Psy w służbie Straży Granicznej [w:] Straż Graniczna RP w systemie ochrony granicy państwowej, red. M. Laskowski, Wyd. Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2019.
Bezpiecznik.org 