Wojna rosyjsko – ukraińska
Konflikt na naszej wschodniej granicy między Rosją, a Ukrainą trwa już 3,5 roku. Konflikt ten bardzo rozwinął użycie dronów w walce zbrojnej. W pracy zostanie opisane wykorzystanie dronów cywilnych do celów wojskowych, ponieważ jest to nowe bezprecedensowe zjawisko. Drony na wojnie kojarzą nam się z wielkimi, wojskowymi obiektami. Takimi jak np.: Bayraktar TB2, FlyEye 3.6. Jednak ten konflikt jest zaprzeczeniem tej jeszcze niedawno popularnej opinii.
Co to jest dron i jak je dzielimy?
Według definicji słownika PWN- „dron – bezzałogowy statek latający”. Jest sterowany przez osobę usytuowaną na ziemi, a nie w powietrzu. To właśnie odróżnia dron od samolotu. Można je podzielić według przeznaczenia, na cywilne i wojskowe. Te drugie dzielą się na szturmowe, wyposażone w rakiety i bomby, oraz na drony służące wyłącznie do obserwacji. Wojna na Ukrainie doprowadziła do analogicznego podziału dronów cywilnych, na szturmowe, z których większość to drony kamikadze, wyposażone w pocisk kumulacyjny lub granat. Kolejnym rodzajem są drony obserwacyjne (nieuzbrojone), które są szeroko wykorzystywane na polu walki. Szeroko wykorzystywane są również drony obserwacyjne (nieuzbrojone).
Zastosowanie dronów w wojnie na Ukrainie
Eksperci uważają, że wojna tocząca się na Ukrainie jest pierwszym konfliktem, w którym na tak szeroką skalę są używane: „tanie zmodyfikowane drony ”. Są to bezzałogowce przeznaczone na rynek cywilny tzw.: FPV- First Person View. Następnym aspektem jest jest ich użycie na dalekich dystansach. Jak możemy się dowiedzieć z artykułu: „From Science Fiction to Science Fact: Aerial Drones in Warfare in Russo-Ukraine War”, ich użytkowanie obejmuje: rozpoznanie, naprowadzanie artylerii, dostarczanie amunicji, atakowanie wyznaczonych celów i monitorowanie pola walki. Są wykorzystywane do zadań defensywnych, jak i ofensywnych. Ta wojna obecnie przerodziła się w walki okopowe. Dzięki dronom podczas obrony wiemy skąd nadchodzi wróg, jakie ma „siły i środki”. Z kolei w ataku znamy rozmieszczenie kluczowych aspektów defensywy przeciwnika: pola minowe, stanowiska ciężkich karabinów maszynowych, gdzie przemieszcza się wróg w okopie, gdzie żołnierze mają stołówkę i gdzie śpią. Jesteśmy w stanie przed atakiem lepiej się przygotować, wiedząc ile linii obrony ma przeciwnik. Z kolei w trakcie walki pozyskujemy informacje o przemieszczaniu się żołnierzy w okopach, co może nas ustrzec przed nadchodzącym kontratakiem.
Obrona przeciw dronowa
Zaraz po tym, jak drony pojawiły się na polu walki, zaczęto dążyć do zmniejszenia ich skuteczności. Obie strony konfliktu zaczęły zagłuszać sygnał, konieczny do ich efektywnej sterowności. Jest to broń obosieczna, ponieważ zagłuszanie sygnału powoduje brak możliwości komunikacji radiowej w obrębie pola zagłuszania. Problem tego rozwiązania polega na tym, że wraz z eliminacją potencjalnego ataku dronówna nasze cele strategiczne, dochodzi do utracenia łączności radiowej. Ta metoda jest skuteczna tylko i wyłącznie podczas obrony pozycji, gdzie łączność nie jest oparta na falach radiowych, a na systemie PKL- polowy lekki kabel, bo takiej łączności nie można zagłuszyć. W ataku nie używa się tej metody, bo powoduje ona utratę komunikacji radiowej. Przez systemy zagłuszania stosowane szeroko w armii rosyjskiej pole walki stanęło i Ukraińcy mają ogromne problemy w wyprowadzaniu ataków. Podczas tego konfliktu zaczęto ponownie używać broni śrutowej, ale nie do walki z przeciwnikiem. Jest ona wykorzystywana do zestrzeliwania dronów, podczas strzału z owej broni pocisk rozpada się na wiele części, które mają szerokie pole rażenia. Tym sposobem dużo łatwiej jest trafić dron, niż strzelając zwykłym karabinem szturmowym jak system: Ak-47, Ak-74 czy karabinem z serii AR, które są szeroko wykorzystywane w tym konflikcie.
Ewolucja dronów w 2025 roku
Od stycznia tego roku drony przeszły niejako pewnego rodzaju ewolucję, dzięki której już nie można ich zagłuszyć. Zaczęto używać dronów sterowanych światłowodowo. Polega to na tym, że drony mają wpięty kabel, przez który są sterowane. To rozwiązanie znacznie wydłużyło ich zasięg. Taki dron jest w stanie pokonać dystans około 20 km do celu, w skrajnych przypadkach mówi się nawet o 50km. Minusem tego rozwiązania jest mniejsza manewrowość takiego drona od zwykłego sterowanego przez fale radiowe.
Drony w armii polskiej
Polska armia zaczyna rozwój w tym kierunku, dzięki czemu 1 stycznia 2025 roku powstał nowy komponent Wojska Polskiego- Wojska Dronowe. Jest to ważny krok dla polskiej armii w kierunku jej modernizacji dostosowaniu do obecnych standardów pola walki. W wojskach liniowych widzimy szeroki zakres szkoleń w celu zwiększenia świadomości żołnierzy w tym zakresie. Szczególnie na tym polu odznacza się 6 Brygada Powietrznodesantowa, która prowadzi dużo szkoleń z obsługi dronów, jak i ich realnego wykorzystania na polu walki. Obecnie programy z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych należy prowadzić w jak najszerszym zakresie. Wojsko Polskie powinno dążyć do tego, żeby każda kompania liniowa, przeznaczona do walki na froncie miała swój pluton dronowy, jest to zupełne minimum. Celem sil zbrojnych powinno być, aby każda drużyna w wojskach liniowych posiadała operatora drona. Drony obecnie nie służą tylko do unicestwiania celów, zapomina się o aspekcie zwiadowczym, jaki zapewniają. Na obecnym polu walki jesteśmy w stanie widzieć każdy ruch przeciwnika w czasie rzeczywistym, co bardzo pomaga dowództwu w realizacji każdej operacji. Od szczebla drużyny, plutonu kompani, batalionu, po cale brygady kończąc na zgrupowaniu wojsk.
Podsumowanie
Drony są przyszłością pola walki w XXI wieku. Polskie wojsko powinno uczyć się na przykładzie ze wschodu, jak ważny jest rozwój tego sektora pola walki. Wracając do wojny na Ukrainie, to im dłużej będzie ona trwać, tym bardziej będą ewoluować drony i sposoby ich wykorzystania. Wystarczyły zaledwie 3 lata, żeby front został zrewolucjonizowany przez drony światłowodowe. Temat wojny dronowej jest obecnie przedmiotem wielu badań i jednym z najszybciej rozwijających się sektorów przemysłu wojennego.
Bibliografia:
dron – Słownik języka polskiego PWN
From Science Fiction to Science Fact: Aerial Drones in Warfare in Russo-Ukraine War
THE USE OF DRONES IN THE WAR IN UKRAINE AND CHANGES IN LEGAL REGULATIONS
Battlefield Drones and the Accelerating Autonomous Arms Race in Ukraine – Modern War Institute
Bezpiecznik.org 