Oralman to kazachski program społeczny powstały w latach 90-tych z inicjatywy ówczesnego prezydenta Nazarbajewa. Celem inicjatywy jest repatriacja Kazachów do ojczyzny. Z programu mogą skorzystać Kazachowie rozsiani po całym świecie. Władzy kazachskiej zależało w tamtym okresie na zmianie struktury narodowościowej, ponieważ wraz z uzyskaniem niepodległości rdzenni kazachowie stanowili ok. 40% wszystkich mieszkańców, a program repatriacji miał wspomóc działania rządowe.
Realizacja programu następuje poprzez przydzielanie repatriantom mieszkania, dodatków finansowych, ulg, ułatwień na początkowych etapach życia w ojczyźnie mając tym samym na celu przyśpieszenie procesu adaptacji.
Największe zainteresowanie programem wyrazili Kazachowie zamieszkujący Chińską Republikę Ludowo-Demokratyczną. Warto w tym miejscu odnotować, że w Chinach znajduje się największa diaspora Kazachska, szacowana na ok. półtora miliona osób. Poza nimi z programu skorzystali między innymi Kazachowie z Federacji Rosyjskiej.
Repatriacja etnicznych rodaków nie spotkała się jednak z aprobatą części kazachskiego społeczeństwa. Wśród rdzennych Kazachów, mieszkających z pokolenia na pokolenie w Kazachstanie, można zaobserwować wrogość do repatriantów. Wpływają na to następujące czynniki: po pierwsze różnice językowe, język poszczególnych diaspor kazachskich podlegał obcym wpływom. Po drugie różnice światopoglądowe panujące w poszczególnych krajach przełożyły się na inne doświadczenia polityczne, społeczne poszczególnych diaspor. Po trzecie rdzenni kazachowie czuli się pominięci ponieważ nie przysługiwały im takie ulgi jak repatriantom. Ostatnim elementem antagonizującym poszczególne grupy są naleciałości z okresu radzieckiego. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich i Chińska Republika Ludowo-Demokratyczna wraz z procesem destalinizacji oddaliły się od siebie. Chłodne, wrogie stosunki panujące niegdyś pomiędzy obydwoma mocarstwami przełożyły się na myślenie Kazachów, zwłaszcza starszego pokolenia, które nieufnie postrzegało Chiny. Zaistniała sytuacja doprowadziła na początku repatriacji do niesnasek społecznych a Kazachowie zaczęli akcentować kraj pochodzenia.
Współcześnie termin “Oralman” nie jest już używany. Prezydent Tokajew podpisał ustawę zmieniającą nazwę określającą Kazachskich repatriantów, którzy zdecydowali się na powrót do ojczyzny z terminu “Oralman” na pojęcie “Kandas”.
Bibliografia:
Gerasimenko T.: Russian-Kazakhstan trans-border areas in the new geopolitical reality: problems and perspectives of spatial development (ethno-cultural aspect), Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 2017, ISSN 2083-8611
Sazanova Z.: Development of hybrid identity among Oralmans in Kazakhstan: ethnic return migration and the government-sponsored policy, Central European University, Budapest 2020
Diaspora engagement mapping KAZAKHSTAN
Kazakh Homecomings: Between Politics, Culture and Identity
Skripnikova A.I.: Replacement the term of “Oralman” to “Kandas”: role in the migration process and media coverage
Status of Oralmans in Kazakhstan. Overview, Almaty 2006
How Kazakhstan became more Kazakh
EPLACEMENT OF THE TERM „ORALMAN” TO „KANDAS”: ROLE IN THE MIGRATION PROCESS AND MEDIA COVERAGE
Bezpiecznik.org 