Muzułmański „dress code” — historia, kultura i prawo

Słysząc słowo „muzułmanka” najczęściej wyobrażamy sobie kobietę zakrytą od stóp do głów czarną chustą z zaledwie małym otworem na oczy. Często zamiennie, i tym samym mylnie, stosuje się terminy „burka” i „hidżab” w odniesieniu do różnych rodzajów zakryć noszonych przez kobiety w kulturze islamu. Ten artykuł ma na celu przybliżenie charakterystycznych okryć noszonych przez muzułmanki oraz ukazanie, jakie podejście mają do nich poszczególne państwa z perspektywy obowiązującego w nich prawa.

HISTORIA

Charakterystyczny długi ubiór zakrywający całe ciało kobiety stał się bardzo praktyczny dla prowadzących koczowniczy tryb życia plemion beduińskich. Odpowiednia szata była jedyną osłoną przed palącym słońcem i wszechobecnym piaskiem. Gwarantowała ona również odrobinę prywatności wśród męskich towarzyszy. Tendencję do zakrywania twarzy wykazywały też kobiety wysoko urodzone — miało to odróżniać je od niewolnic. Ponadto w islamie wyróżnia się części ciała, które muzułmanie powinni pozostawiać zakryte (tzw. al–ałra). W przypadku kobiet przyjmuje się, że jest to całe ciało oprócz twarzy i rąk, jednak ilu jest uczonych, tyle też jest opinii w tej kwestii.

Restrykcyjny dress code muzułmanek występujący w krajach zdominowanych przez islam podnosi negatywne głosy wśród państw Zachodu, które wytykają tym pierwszym dyskryminację kobiet. Zwolennicy zaś przytaczają argument, iż jest dokładnie odwrotnie i to właśnie zakrycie pozwala kobietom dostać się do wielu miejsc, do których na co dzień nie miałyby wstępu bez odpowiedniego ubioru.

RODZAJE CHUST

Hidżab — w języku arabskim oznacza zasłonę/okrycie. Aktualnie tym terminem określa się najczęściej spotykaną wśród muzułmanek chustę zakrywającą głowę i szyję.

Nikab — zakrywa całą głowę prócz oczu (występowanie: Arabia Saudyjska, Katar, Jemen, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie, południowa Azja).

Burka — zakrywa całe ciało, posiada siateczkę na wysokości oczu (występowanie: Afganistan, Pakistan).

Czador — chusta bez zapięć, co wymaga ciągłego jej trzymania (występowanie: Iran, Azerbejdżan, Bahrajn, Pakistan, Indie, Irak, Syria, Tadżykistan, Liban).

Al–Amira — składa się z dwóch części, jednej zakrywającej głowę i drugiej w postaci szalika (występuje wielu ośrodkach na Bliskim Wschodzie).

Szajla — prostokątny szal chowany na ramionach (występowanie: rejon Zatoki Perskiej).

Chimar — zakrywa szyję, włosy i ramiona.

ddd — Na ilustracji przedstawiono opisane powyżej rodzaje okryć.

PRAWO A UBIÓR

Arabia Saudyjska jest na coraz lepszej drodze do poprawienia jakości życia jej obywatelek. W zeszłym roku kobietom przyznano prawo prowadzenia samochodu, a w marcu tego roku książę koronny i następca tronu Mohammed bin Salman posunął się o krok dalej i ogłosił, że kobiety nie mają obowiązku noszenia czarnych chust czy tradycyjnych abai. Jak stwierdził, szariat nakazuje kobietom ubierać się przyzwoicie i z szacunkiem, lecz nie precyzuje, co dokładnie mają na siebie zakładać oraz że jego zdaniem ten wybór powinien należeć do kobiet.

W Iranie zaś kobiety postanowiły wziąć sprawy w swoje ręce i zaczęły protestować na ulicach przeciw obowiązkowi noszenia zakryć. Manifestują swoje niezadowolenie m.in. poprzez zdejmowanie chust w miejscach publicznych, co dla wielu kończy się aresztowaniem przez tzw. policję obyczajową.

Podczas gdy w jednych krajach walczy się z wymogiem noszenia zakryć przez kobiety, w innych ustanawia się przeciwko nim zakazy. Dania ma wprowadzić karę grzywny w wysokości 1000 koron za w pełni zakrytą twarz w miejscach publicznych, co uniemożliwi muzułmankom noszenie burek. „To jest niespójne z wartościami duńskiego społeczeństwa i szacunkiem dla wspólnoty, by zakrywać swoją twarz spotykając innych w przestrzeni publicznej” — miał powiedzieć duński minister sprawiedliwości Søren Pape Poulsen. Wcześniej podobny zakaz wprowadziły też Niemcy, Francja, Belgia czy Holandia.