Inwazja Władimira Putina na Ukrainę zagraża ekologii oraz światowemu bezpieczeństwu żywnościowemu. Minęły cztery miesiące od brutalnej i nieuzasadnionej rosyjskiej inwazji na Ukrainę na pełną skalę, a skutki wojny są odczuwalne daleko poza jej granicami. Na rosnące ryzyko narażone jest między innymi bezpieczeństwo żywnościowe na świecie i środowisko naturalne. Oba kraje Ukraina i Rosja są znaczącymi producentami produktów rolnych. 30% światowego eksportu pszenicy zwykle pochodzi z regionu Morza Czarnego, podobnie jak 20% światowego eksportu kukurydzy i 75% oleju słonecznikowego.
Co jest przyczyną kryzysu żywnościowego?
Rosyjska marynarka wojenna blokuje dostęp do ukraińskich portów, uniemożliwiając w ten sposób dziesiątkom statków przewożących żywność na rynki światowe dotarcie do Morza Śródziemnego. Rosyjskie pociski i bomby uszkodziły i zniszczyły ukraińskie lotniska, linie i stacje kolejowe oraz autostrady, które mają kluczowe znaczenie dla eksportu pszenicy, kukurydzy i innych towarów. Według ministra spraw zagranicznych Ukrainy Dmytra Kuleby:
„Rosja aktywnie atakuje spichlerze i magazyny żywnościowe. Wszystkie te działania Rosji powodują kryzys żywnościowy na Ukrainie i daleko poza jej granicami”.
Ceny żywności gwałtownie rosną w krajach o niskich i średnich dochodach, ponieważ Rosja tłumi ukraiński eksport. Na Bliskim Wschodzie i w Afryce ceny na główne surowce spożywcze, w tym pszenice, wzrosły już w tym roku o 20-50%. Światowy Program Żywnościowy już dostarcza żywność 138 milionom ludzi w ponad 80 krajach. Chodzi m.in. o takie kraje jak Etiopia, Afganistan, Sudan Południowy, Jemen, Nigeria oraz Syria. Teraz wojna Putina podnosi koszty tej pomocy. Według szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) około 13 milionów ludzi na całym świecie może stanąć w obliczu niedoboru żywności w wyniku inwazji Rosji na Ukrainę.
Jak wojna wpływa na bezpieczeństwo ekologiczne?
Wojna na Ukrainie wpływa nie tylko na bezpieczeństwo żywnościowe, lecz również sytuację gospodarczą wszystkich krajów. Dziś jest to również kwestia bezpieczeństwa ekologicznego i wspólnej przyszłości. Żaden konflikt militarny nie ma charakteru lokalnego, jeśli chodzi o środowisko. Ekosystemów nie można podzielić granicami, rysując je na mapie. Jeśli naturalna równowaga zostanie zniszczona w jednym regionie, z pewnością odczuje ją inny.
Wojna Federacji Rosyjskiej na Ukrainie jest pierwszym od 20 lat konfliktem międzynarodowym z tak poważnymi i nieodwracalnymi szkodami dla środowiska. Od pierwszych dni rosyjskiej inwazji zostały odnotowane liczne szkody, które zagrażają ukraińskiemu środowisku. Należą do nich wysadzanie magazynów paliw i smarów, a także magazynów produktów naftowych z odpowiednimi konsekwencjami dla środowiska, naloty na przedsiębiorstwa, które wykorzystują w produkcji niebezpieczne chemikalia. Operacje wojskowe niszczą lasy Ukrainy, co wpłynie również na lokalne ekosystemy.
Walki toczą się obecnie we wschodnich i południowych regionach Ukrainy. Tereny te charakteryzują się niską lesistością. Ich zniszczenie wpłynie na klimat tych regionów i może doprowadzić do znacznych procesów erozji. W szczególności na południu Ukrainy konsekwencjami może być erozja wietrzna i pustynnienie, co z kolei negatywnie wpłynie na rolnictwo. Prawie trzy miliony hektarów lasów na zostało dotkniętych wojną od początku inwazji wojsk rosyjskich na pełną skalę. Dla porównania jest to prawie terytorium Belgii. Od 24 lutego Rosja wystrzeliła ponad 2500 rakiet na Ukrainę. Pociski wroga, które codziennie trafiają w krytyczną infrastrukturę i budynki mieszkalne, powodują znaczne pożary. Podczas detonacji rakiet i pocisków powstaje szereg związków chemicznych takich jak tlenek węgla, brązowy gaz, dwutlenek azotu, formaldehyd itp. Podczas wybuchu wszystkie substancje ulegają całkowitemu utlenieniu, a produkty reakcji chemicznej są uwalniane do atmosfery.
Warto wziąć pod uwagę, że rosyjscy bojownicy ostrzeliwują składy ropy naftowej, a także przedsiębiorstwa przemysłowe, które wykorzystują w swojej działalności różne substancje chemiczne. Emisje do powietrza atmosferycznego, które zostały spowodowane agresją militarną Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy, są przenoszone, osadzają się i oddziałują na terytoria innych państw, niekiedy w odległości kilku tysięcy kilometrów. Osobnym tematem są tereny zaminowane. Pęknięcia kopalń prowadzą do zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi – ołowiem, strontem, tytanem, kadmem, niklem. To sprawia, że gleba jest niebezpieczna, a w niektórych przypadkach nie nadaje się do dalszego wykorzystania w rolnictwie. Wybuchy powodują również pożary lasów. 20% obszaru wszystkich chronionych terenów Ukrainy pozostaje zagrożone działaniami Federacji Rosyjskiej.
Jak wojny wpłynęły na przyrodę? Odpowiedź podczas „Ecological Stories” w Muzeum II Wojny Światowej
Wojna w Ukrainie jako zagrożenie dla środowiska. Jak działania zbrojne niszczą ekosystem?
Wojna w Ukrainie to dramat ludzi i zagrożenie dla środowiska
Bezpiecznik.org 