Ludzie do zadań specjalnych – polscy kontrterroryści [część 3/4]

Trzecia część serii przypomni o tym, jak istotne w systemie antyterrorystycznym państwa jest wojsko. Poznamy jednostki specjalne podlegające Ministerstwu Obrony Narodowej i również realizujące zadania z zakresu CT zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.

Jednostka Wojskowa GROM

Tej jednostki specjalnej raczej nie trzeba nikomu przedstawiać. Powstała ona oficjalnie 13 lipca 1990 roku z inicjatywy ś.p. gen. bryg. Sławomira Petelickiego. Miała być wojskową odpowiedzią na zagrożenie terrorystyczne, jakiego polskie siły zbrojne doświadczyły w związku z zaangażowaniem Rzeczpospolitej w przerzut Żydów z terytorium ZSRR do Izraela w ramach operacji Most. Nowo powstała jednostka jednak nie brała w niej udziału.

Dziś GROM uważany jest za jedną z najlepszych jednostek specjalnych na świecie. Żołnierze uczyli się od najlepszych – wyszkoleni zostali przez m.in. Amerykanów czy Brytyjczyków. Wszelkie dane na temat struktury i liczebności komandosów są ściśle tajne, ale mimo to wiadomo, że w 2012 roku GROM liczył ponad 450 osób. W 1990 roku zrekrutowano głównie żołnierzy mających doświadczenie w wojskach specjalnych, a także policyjnych antyterrorystów. Obecnie w formacji mogą służyć nawet cywile. Kandydatów czeka jednak na koniec rekrutacji poważny sprawdzian – konieczność fizycznego i, co jest często ważniejsze, psychicznego przetrwania w trudnych, najczęściej górskich warunkach.

W skład formacji wchodzi dowódca, zespoły bojowe A, B i C, z których każdy przeznaczony jest do działań w innych warunkach i m.in. pododdział logistyczny, zrzeszający wielu kompetentnych ekspertów. Ponadto każdy operator jednostki posiada dwie specjalności. Wpływy amerykańsko-brytyjskie są widoczne nawet w organizacji GROM, gdyż jest ona wzorowana na 22 pułku SAS i na Delta Force.

Działalność jednostki skupia się głównie wokół zwalczania terroryzmu. Mają za zadanie prowadzić działania w trzech płaszczyznach: leśnej (taktyka zielona), miejskiej (taktyka czarna) i wodnej (taktyka niebieska). Są do tego odpowiednio szkoleni, nawet poza granicami państwa. Do kompetencji żołnierzy należy również ochrona VIP-ów i obiektów, operacje reagowania kryzysowego czy zabezpieczanie działań innych służb.

Wyposażenie operatorów jest tak naprawdę zależne miejsca prowadzenia działań. W przypadku działań w środowisku miejskim, jednostka oczywiście skorzysta z ramp szturmowych firmy Concept, a w przypadku działań na akwenach wojskowe motorówki. Ponadto GROM ma w swoim wyposażeniu pojazdy HMMWV. Do uzbrojenia specjalsów należą niemieckie pistolety HK USP czy FN P90, karabiny MP5 i HK416, w tym modele dostosowane dla płetwonurków, a także karabiny snajperskie Sako TRG-21 oraz granatniki H&K.

Specjalsi wzięli udział w wielu misjach, w tym również tych prowadzonych w ramach tzw. światowej wojny z terroryzmem. Jednostka aktywnie brała udział m.in. w misji Enduring Freedom w Afganistanie czy Iraqi Freedom, gdzie komandosi nadzorowali przestrzeganie nałożonego na Irak embarga. GROM działa jednak nie tylko poza granicami kraju. Operatorzy są gotowi do udzielania wsparcia innym służbom również na terytorium Polski, aktywnie biorąc udział we wspólnych ćwiczeniach z innymi służbami, m.in. z Policją.

Polskie siły GROM w trakcie operacji morskiej podczas operacji Iracka Wolność, fot. United States Navy (CC Public Domain)

W ramach ciekawostki można dodać, że jednostka miała swój epizod w grach wideo Medal of Honor: Warfighter i Tom Clancy’s Rainbow Six Siege.

Oddziały Specjalne Żandarmerii Wojskowej

Pierwszy OS ŻW powstał w 2004 roku w Warszawie z inicjatywy ówczesnego Komendanta Głównego ŻW, gen. dyw. Bogusława Packa. Następny utworzono w 2005 roku w Mińsku Mazowieckim i w Gliwicach, ale w 2011 roku gliwicki oddział rozwiązano. Oddziały miały być odpowiedzią na nowe zagrożenia związane z międzynarodowym terroryzmem.

Jeśli chodzi o strukturę poszczególnych jednostek, to OS ŻW w Warszawie składa się, poza komendantem, z Wydziału Ochrony do zabezpieczania ważnych osobistości i Wydziału Działań Specjalnych do działań typowo kontrterrorystycznych, a dodatkowo z pionu szkolenia i innych mniejszych sekcji. Ponadto liczy około 150 operatorów. OS ŻW w Mińsku Mazowieckim składa się m.in. z kompanii dowodzenia, kompanii logistycznej, pododdziałów manewrowych i innych mniejszych sekcji. Aby zostać żandarmem OS, należy być zawodowym żołnierzem lub złożyć wniosek o przyjęcie do zawodowej służby wojskowej. Ekstremalnym „sprawdzianem” na koniec kursu podstawowego jest Hell Week (więcej informacji o teście można znaleźć tutaj).

Zadania OS ŻW skupiają się m.in. wokół działań ochronnych (np. szefa MON, Prezydenta czy delegacji na terenach jednostek wojskowych), zapewniania wsparcia policyjnego oddziałom i pododdziałom Sił Zbrojnych RP wydzielanych do użycia w sytuacjach kryzysowych, wynikających z zagrożeń terrorystycznych w celu przeciwdziałania atakom terrorystycznym czy udzielania pomocy Policji w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Do uzbrojenia specjalsów należą m.in. pistolety Glock 17, a także karabinki Mini-Beryl. OS ŻW dysponuje również izraelskimi pojazdami Plasan SandCat 4×4, które zastąpiły w 2015 roku polskiego Dzika II. Oddział w Warszawie otrzymał 14 takich samochodów, z których dziewięć do pełnienia funkcji interwencyjnych (dwa z rampą szturmową), jeden dowódczo koordynacyjny, trzy przeznaczone do ewakuacji medycznej i jeden przeznaczony do ewakuacji VIP-ów. „Szopy” (bo taka jest ich potoczna nazwa) mają również systemy namierzania kierunku padania strzałów.

Ćwiczenia Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej z wykorzystaniem pojazdów opancerzonych Plasan SandCat 4×4 wyposażonych w rampy szturmowe, fot. GOV.pl (CC Uznanie Autorstwa 3.0 Polska)

We wrześniu 2017 roku warszawski oddział brał udział we wspólnych ćwiczeniach z prestiżową francuską jednostką RAID. Odbyły się one na poligonie w Wędrzynie oraz w Warszawie. Ponadto od 2006 roku żandarmi OS byli oddelegowani do udziału w misji EUFOR na terytorium Bośni i Hercegowiny, a rok wcześniej część żołnierzy jednostki została skierowana do Afganistanu w ramach Polskiego Kontyngentu Wojskowego.

Jednym ze sprawdzianów, jaki czekał na specjalsów, był atak terrorystów-samobójców na siedzibę gubernatorstwa prowincji Paktika 10 stycznia 2012 roku. Snajperzy OS ŻW, wraz z lublinieckim JWK z powodzeniem przeprowadzili operację Sledgehammer i odbili z rąk talibów wszystkie przetrzymywane osoby, nie ponosząc przy tym żadnych strat własnych.